Nhà hát Chèo Vĩnh Phú: "TÌNH TRONG NGHĨA LỚN"

VỞ DIỄN KHÔNG "ĐIỂM NHẤN"

20h ngày 21/10/2013:

Vở chèo: TÌNH TRONG NGHĨA LỚN

Kịch bản : TS Trần Đình Ngôn

Đạo diễn: Chu Tuấn Nghĩa

Âm nhạc : NSƯT Hạnh Nhân

Họa sĩ : Đạt Tăng.

Biên đạo : NSƯT Lê Ngọc Cường


Nguyễn Thái Học hiên ngang trước mũi súng quân xâm lược

Câu chuyện về một quãng đời hoạt động của lãnh tụ "Việt Nam Quốc dân đảng" - Nguyễn Thái Học đã được Nhà hát chèo Vĩnh Phúc đưa lên sân khấu qua vở chèo "Tình trong nghĩa lớn".

Vở diễn không có những phát hiện mới. Nó như một câu chuyện tường thuật lại một số chi tiết trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Nguyễn Thái Học. Cũng các "mô tuýp" quen thuộc là: trong hàng ngũ có kẻ phản bội. Giặc lùng bắt, treo giải...Rồi cuộc tranh luận giữa Nguyễn Thái Học và quan Pháp, giữa kẻ phản bội và Nguyễn Thái Học...Cuối cùng, cái chết anh hùng của lãnh tụ Việt Nam Quốc dân đảng đã đi vào lịch sử với chủ trương sai lầm "Không thành công cũng thành nhân".

Tác giả: TS Trần Đình Ngôn rất "mạnh" về ngôn ngữ và sử dụng một cách "chuẩn mực" các làn điệu hát chèo nên góp phần không nhỏ trong thành công của vở diễn. Những chi tiết rất đời thường như thích hút thuốc lào... đã được tác giả khôn khéo đưa vào vở diễn nhằm xây dựng hình tượng Nguyễn Thái Học gần gũi với quần chúng và rất dân dã.

Tiếc là vở diễn không có những điểm nhấn cần thiết nên nhìn chung vở cứ như câu chuyện được kể lại từng hồi, từng đoạn. Việc để cho cô Giang tự tử ngay sau khi đi viếng mộ Nguyễn Thái Học làm giảm phẩm chất chiến đấu ngoan cường của người vợ, người đồng chí, đồng đội của vị lãnh tụ Việt Nam Quốc dân đảng.

Mặc dù các diễn viên đã cố gắng nhưng vì ít "đất diễn" nên tài nghệ của diễn viên chưa được bộc bạch hết.

Đạo diễn đã đưa vào vở một "mô tuýp" người dẫn chuyện có dàn đồng ca (phảng phất phong cách kịch cổ Hy Lạp) nhằm kể lại những chi tiết mà sân khấu không tái tạo được. Nó không chỉ làm thay đổi không khí và sự kiện nhưng chính nó cũng là cách "thay phông" chuyển cảnh cho những sự kiện tiếp theo sẽ xảy ra. Phương thức này cũng chưa thật đắc địa vì Người dẫn chuyện (Danh sĩ) trong trang phục cổ không rõ từ thời nào. Nếu cứ để Người dẫn chuyện mặc trang phục hiện đại kể chuyện Nguyễn Thái Học mang tính "ôn cố tri tân" có lẽ lại "đắc địa" hơn.

Hoa sĩ Đạt Tăng đã tạo ra không gian diễn với nhiều cổ "gô tích" nhưng không mang lại hiệu quả cao. Nó làm cho vở diễn "cứng ngắc" và... bề bộn. Cảnh phòng làm việc của quan Phát có hai vòng xích quân quanh hai hàng cột, xa xa là lớp thép gai. Phía sau treo lá cờ Đại Pháp mang tính tả chân (tả thực), không hợp với bản chất giầu tính ước lệ của chèo.

Tuy cố gắng nhưng NSƯT Hạnh Nhân cũng chẳng có đất để cho âm nhạc của mình lên tiếng và cũng đành "thúc thủ".

Nhiều đoạn, đạo diễn xử lý "non tay": khi mẹ vào thăm con. Nguyễn Thái Học được mẹ mang cho gói thuốc lào với cái điễu cày và miếng trầu cay. Anh hút thuốc và mơ màng nhớ về quá khứ. Buồn nhất, anh chẳng nhớ gì đến mẹ mà lại nhớ về Giang - người vợ của anh. Thật tủi cho công lao nuôi dưỡng của mẹ và buồn cho...đạo diễn xử lý kiểu trên trời dưới bể, không những chẳng hợp lý mà còn làm giảm tính nhân văn của nhân vật.

Dù rất cố gắng nhưng với vở diễn "Tình trong nghĩa lớn", dấu ấn ghi lại trong "Cuộc thi..." và trong lòng khán giả cũng chỉ "thường thường bậc trung".