Song mã (truyện ngắn)

   Có một lần anh bạn "nối khố" Nguyễn Ngọc Dương (PNTB) rủ tôi lên Sa Pa. Anh dẫn tôi lượn lờ khăp hang cùng ngõ hem để gặp các nghệ sĩ của vùng đất nghỉ mát. Lần đầu tôi gặp  Tống Ngọc Hân. Cảm giác đầu tiên là cô "nhà văn" ấy cũng bình thương như bao cô gái khác;nhưng điều đáng khâm phục là cô đã nhẫn nại vượt qua số phận để tặng cho đời những trang viết nồng ấm tình người và quặn đau trước số phận những con người bất hạnh. Bữa đó, Tống Ngọc Hân đã tặng tôi tập truyện ngắn "Sợi dây diều"  (NXB Hà Nội - 201o)

Tôi xin phép tác giả giới thiệu một truyền ngắn "SONG MÃ" của bạn ( đã đăng tải trên Blog Phó nhòm Tây Bắc)

Xin cám ơn tác giả.

    







    

            

                             






SONG MÃ

Truyện ngắn : Tống Ngọc Hân

      

                      PNTB: Tác phẩm đoạt A Giải thưởng Văn học nghệ thuật      thường niên của Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai năm 2012. Xin trân trọng giới thiệu với bà con một tác phẩm nữa của cây viết nữ đang sung sức này.                                         

                           

                                                

Con Vàng bỏ cỏ cả bốn ngày rồi, nom nó tiều tụy rõ. Hoạt bảo lão Sếnh thịt nó, có mối dưới thành phố gọi. Cái giống này, ngẫm ra tình nghĩa hơn cả con người...

Tờ mờ sáng, quán thắng cố còn chưa đỏ lửa thì Hoạt đã nghe thấy tiếng hí của một con ngựa lạ ngay gần chuồng ngựa nhà mình. Hoạt bấm vợ ba cái vợ mới tỉnh giấc. Như hiểu sự tình, vợ Hoạt lại hắng giọng mấy cái gọi lão Sếnh. Lão Sếnh là người giúp việc vặt trong nhà vừa là ông chủ nồi thắng cố, vừa là người chuyên giết mổ gia súc. Tuổi đã ngoài sáu mươi mà ông vẫn tinh tường, dẻo dai lắm.

Trời đông đã vào Chạp, rét nhức xương. Lão Sếnh lục đục chui ra khỏi chỗ nằm. Mà cứ gọi luôn là ổ rơm cho bình dân. Nhà Hoạt, ngoài một cái giường to cho hai vợ chồng ra, còn một cái chõng tre cũ nữa. Nhưng lão Sếnh không ưa cái giống chõng tre cho lắm. Vì dù mới hay cũ thì nó cũng kẽo kẹt, rên rẩm cả đêm như thể bị người ta đè gãy lưng đến nơi rồi ấy. Nghe như ngày tháng rão ra, như đêm chùng xuống, mãi chả tới sáng, sốt ruột. Lão Sếnh phải nhịn cái chõng tre như già nhịn trẻ vòi quà trước mặt khách ấy. Tức anh ách khi không dám cựa mình, vì ngay lập tức bị cáo tội. Khi lão Sếnh nằm im giả chết thì bọn mối mọt thừa thắng phá phách. Tiếng răng của mọt mài vào, cứa vào tre nứa khô keng nghe càng rợn tai hơn. Tốt nhất ổ rơm, vừa êm, vừa ấm, sướng bằng ông hoàng, đố chăn nệm nào sánh được. 

Mà có trằn trọc, thao thức cũng chả ảnh hưởng đến ai. Tiếng rơm rợn rạo, êm tai và thân thiết dễ chịu biết chừng nào. Xa cái mùi thơm dìu dịu của rơm nếp vàng còn khó ngủ ấy chứ. Quán thì bé, một cái giường của vợ chồng Hoạt biết rên rỉ đã là quá lắm rồi.

Lão Sếnh kéo vạt áo chàm ngay ngắn, đẩy cửa liếp, bước ra sân, đi về phía chuồng ngựa. Trăng buổi sáng như trái đào cuối mùa bổ mỏng để tơ hơ trên cái đĩa men xanh chẳng đậy điệm. Mặt đất còn ngái ngủ. Tiếng vó ngựa khua lộp  khộp đánh thức một vùng đất khiến lão Sếnh nghiệm ra rằng, bình minh có từ mặt đất, có từ hoạt động của vạn vật và con người. Bình minh của bầu trời là thứ ánh sáng ban phát và muộn màng. Chẳng thế mà mặt trời bao giờ cũng dậy sau lửa.

Hoạt đứng ngay sau lão Sếnh, khịt khịt mũi để ra dấu cho sự có mặt chậm trễ đầy tính toán. Giọng lão Sếnh khấp khởi:

- Là một thằng Tía đực. Hai tạ thịt có dư.

Hoạt hỏi, rít qua kẽ răng:

- Đã cho vào chuồng chưa?

Lão Sếnh cười hắt ra:

- Đâu vào đấy cả. Nó mê tít con vàng nhà mình. Đúng là đồ dại gái!

Hoạt ra tận chuồng nhìn cho rõ cái thứ bổng lộc ngon lành bỗng dưng ở đâu lại mò đến cửa nhà mình. Hai con ngựa, một đực một cái quấn lấy nhau như thể hẹn hò từ kiếp nào.

Lão Sếnh vào ổ rồi vẫn thấy tim mình đập mạnh. Dù xứ sở này được coi là xứ sở của ngựa, ra gặp ngựa, vào chạm ngựa, ra nương, ra ruộng, đến chợ, vào bàn nhậu, những ngựa là ngựa, mà lão chẳng khỏi xốn xang. Thằng Tía là một con tuấn mã đẹp đẽ khác thường. Nó không phải là ngựa bản này, phố chợ này. Nhìn là biết ngay. Đến tiếng hý của nó cũng mạnh mẽ, bản lĩnh, đến tiếng vó của nó gõ vào đất cũng rộn ràng khác lạ. Đôi mắt sáng quắc, bộ bờm mượt mà và màu lông tía đậm quyền quý. Ngay cả cái hàm thiếc mà chủ gắn cho nó cũng là thứ kim loại có giá trị. Có thể từ những phiên chợ trước thằng Tía đã được chủ đưa đến chợ này giao dịch và nó đã làm quen với con Vàng. Rồi từ sự bất cẩn của chủ mới, nó trốn về đây, mang theo cả thừng và hàm thiếc. Trước khi băng rừng vượt núi về chốn cũ, nó ghé  thăm "cố nhân" chăng? Nếu quả như lão Sếnh phán đoán thì con Vàng cũng là con ngựa cái thật có diễm phúc. Con Vàng cũng là con ngựa đẹp được Hoạt mua về từ một bản nhỏ heo hút giáp biên giới. Bộ lông con Vàng có thể sánh với màu của mật ong, của nhuỵ hoa. Cũng đài các, thanh tao với cái mõm thon thả, cái mũi trắng mịn màng và hai cặp giò yểu điệu. Đặc biệt là đôi mắt, lão Sếnh chưa từng gặp con ngựa cái nào có đôi mắt hiền lành và "có lời" như mắt con Vàng. Cả tiếng hý của nó cũng hiền đến tội nghiệp. Lão Sếnh chưa bao giờ thấy nó tỏ ra giận giữ cả khi các đầu nậu vây quanh bàn tán. Nó là con ngựa nuôi làm nái cũng được, cõng thồ cũng được, chưa kể nếu mổ lấy thịt, thịt nó ắt ngon.

Nhưng, đẹp rồi cũng chết. Thằng Tía quyền quý là "khách sộp" thì càng phải chết trước, chết nhanh. Chỉ có ba nhát búa vào giữa cái trán thông minh của nó là đủ chao đảo, gục ngã. Sau ba nhát búa của lão Sếnh là đến cái màn chọc tiết điêu luyện của thằng Hoạt. Cái sự giãy giụa đau đớn cũng chỉ diễn ra chóng vánh thôi. Rồi đến sự lột da, lọc xương, phân loại thịt. Ba phần giao cho mối hàng chợ huyện, phần còn lại vào chảo thắng cố. Còn được giây phút nào bên bạn tình thì cố mà làm tròn trách nhiệm. Cái của quý của thằng Tía sẽ được ngâm chìm trong rượu và bán cho các quý ông bồi bổ với giá vài trăm nghìn. Thằng Tía lực lượng thế, của nó thì khỏi phải nói…

Hoạt lâng lâng, hồi hộp trên giường. Cái giường rộng thế mà phần dành cho Hoạt khiêm tốn quá, chỉ chừng phần tư. Vợ nằm im thì Hoạt cũng mới có cái chỗ nằm khiêm tốn ấy. Ả mà dang tay, xoạc chân thì vừa hết, thân hình ả sẽ phủ kín cái giường luôn. Hoạt thấp bé, nhỏ thó bên cạnh cô vợ phì nộn, nhìn hơi lệch con mắt. Nhưng hễ ai mà ngứa lưỡi là Hoạt đốp lại ngay: "Con ong bằng nào? Quả bầu bằng nào?". Dần dà, thiên hạ phố núi cũng quen với cái cảnh con ong quả bầu. " Con ong" giảo hoạt, căn cơ, tính toán, chăm chỉ bao nhiêu thì  “Quả bầu" thườn thượt, lười biếng bấy nhiêu. Vợ Hoạt ngáp một cái, mặt trời lập tức tròn bóng, ả rời cái muôi múc thắng cố là xoa xoa chân, lên giường. Ả ngáp cái thứ hai là mặt trời lặn, ả đập đập hai bàn chân vào nhau là lại lên giường. Việc quán xá, dọn dẹp, hai thằng đàn ông, một chủ, một tớ, một trẻ, một già cáng đáng, lo liệu hết. Ả ngủ trước con gà và chỉ dậy khi gà dẫn nhau đi nương, đi ruộng hết. Chả thế, thắng Tía hí nghiêng một góc chợ thì Hoạt cũng phải bấm vào đùi non ả ba cái ả mới tỉnh đấy thôi.

Mà Hoạt không bồi hồi sao được. Xưa nay, nhỏ như con dúi, con ếch. Hoạt đều phải bỏ tiền ra mua cả. Đã ai cho không ai cái gì bao giờ. Bỗng dưng của lù lù một đống chui vào tận nhà mình, sung sướng ngột ngạt cả người lên ấy chứ. Nó được giá lắm, giá chót vót đấy. Nhưng có mà ngu thì mới bàn đến chuyện bán nó. Lên chợ, người ta bàn tán, mất hay. Lỡ chủ nó thấy thì rắc rối. Tất nhiên là phải chuộc rồi, nhưng chuộc thì được bao nhiêu? Cái giá chuộc thì không được tự do mang ra mà đấu, chẳng may mà gặp người quen thì có khi còn vài triệu cũng nên. Tốt nhất là thịt…. Da lột rồi thì thịt nào chả là thịt. Người ta đến chợ tìm ngựa, nhận ngựa, chứ đố ai dám nhận thịt, nhận thắng cố là ngựa của mình.

Vợ Hoạt ngủ nối một giấc nữa từ sau mấy cái véo của chồng nên không biết được Hoạt tính toán, suy nghĩ những gì.

Ấy thế mà bà con dân tộc đổ xô về cái quán thắng cố của Hoạt lại không hẳn đã vì sự giỏi chế biến của lão Sếnh hay tài chào mời của Hoạt đâu nhé. Vợ Hoạt chỉ cần một tay chống hông, một tay cầm cái muôi bằng gang to đùng lắc mông vài cái là khách khứa đã khoái rồi. Cái mông to nhưng là cái mông vợ người khác, cái muôi to mới là vấn đề. Đúng thế, vợ Hoạt luôn vục sâu, múc đầy và rót tràn. Mua bao nhiêu cũng múc đầy tràn hết. Tiền nhiều thì nhiều cái, tiền ít thì thì nhiều nước, còn được khuyến mãi câu nịnh "Khôn ăn nước, dại mò cái" ngược đời, sướng cười tít mắt nữa cơ.

Mà đúng thế thật, cái nước thắng cố mới là thứ gây nghiện, mới là cái lí do dẫn rượu vào cõi say. Nước thắng cố đen xanh sền sệt, vừa cay nồng, vừa béo ngậy, vừa ngăm đắng, vừa bùi bùi ngọt. Nó là sự kết hợp của hơn chục loại gia vị lấy ra từ vùng núi này, nơi nổi tiếng với màu trắng tinh khôi hoa mận, hoa mơ và quyến luyến dập dìu phiên chợ ngựa mỗi tuần. Vì thế, chỉ ăn vài lần là nghiện. Đàn ông Mông vùng này đến chợ phiên mà không ghé quán thắng cố thì có cái gì đó thiêu thiếu, không trọn vẹn đàn ông.

Lão Sếnh bảo Hoạt:

- Trong các giống bốn chân, con ngựa tình nghĩa nhất, thế nên thịt  nó, tiết nó cũng đậm đà. Thắng cố với tôi là món khoái nhất. Tôi là gã Mông chính hiệu rồi.

Chả biết lão Sếnh có khoái thật không, nhưng Hoạt phục cái tài của lão. Tiền ở chợ, chầm chậm, lờ đờ theo chân thằng men chếnh choáng chui vào túi vợ chồng Hoạt mỗi chợ mỗi nhiều. Bán trâu, bán ngựa, tiền nhiều, rượu, thắng cố là đương nhiên rồi. Lão bán than, thằng bán măng, con bán gừng, bán rau cũng nghiện thắng cố. Một tháng bốn phiên thắng cố chợ ngựa, bán ngay tại quán chợ, la liệt người, nghiêng ngửa say. Một tháng bốn phiên chợ xa, chợ trâu, cái chảo được khiêng đi. Những ngày còn lại, vợ Hoạt nghỉ, cái chảo nghỉ. Chỉ có Hoạt vẫn quay cuồng kiếm tiền và lão Sếnh như Thiên Lôi vác búa Tầm Sét bị cuốn tít mù vào cái guồng quay lời lãi của Hoạt.

Trâu, bò, ngựa, dê nhà nào ốm đau, ngã gãy chân, què cẳng, thậm chí chết bệnh gọi đến Hoạt là  "đắt" hết, cấm có từ bao giờ. Hoạt nói với những kẻ chăn dắt, gió sương thế này:

- Mua làm phúc, giúp đỡ anh em lúc khó khăn thôi chứ lờ lãi gì, nếu không ưng bụng thì mổ ra mà ăn dần vậy.

Bố ai mà dám phanh cả con trâu, con ngựa ra mà ăn dần? Bán, vừa được tiếng, lại vớt vát được đồng nào tốt đồng ấy.  Què quặt, ốm đau, vào tay Hoạt và lão Sếnh, vẫn thịt A hết, lãi ròng. Chứ trông đợi gì ở cái thứ bóng bẩy, mã mượt, khỏe khoắn như con Vàng kia. Dạo này rét quá, bệnh nhiều, lão Sếnh làm không hết việc. Chỉ là lột da, xẻ thịt thôi, chứ cần gì đến búa với những con vật ngắc ngoải ấy. Vì thế mãi chưa đến lượt con Vàng.

Tiếng hí tình tứ của cặp tuấn mã làm lão Sếnh thức sớm hơn thường lệ. Từ khi nom thấy thằng Tía, lão Sếnh thấy chán cái nghề giết mổ. Thì cũng sắp đến lúc giã từ cái nghề bạc bẽo này về cõng cháu rồi. Thằng Hoạt chẳng phải là người Mông. Nhưng cái loại Kinh mất gốc, mất rễ ấy mới ẩm ương khó chịu. Hoạt nhận lão Sếnh là đồng hương chỉ vì cái tiếng "khà" giòn tan mỗi khi cạn một cốc rượu đầy bằng một hơi điêu luyện. Đồng hương là cái gì đó vừa thiêng liêng, gần gũi, nhưng lại phảng phất chút gì đó nhạt nhẽo, giả tạo. Thì đấy, khi say, thằng Hoạt gục vào vai lão mà nức nở “chẳng biết quê hương bản quán ở chỗ nào”, lúc tỉnh thì thơn thớt:

- Lương tôi trả ông bằng lương hai đứa giáo viên cắm bản. Đầu chúng nó đầy chữ, còn ông, một chữ bẻ đôi cũng không có, nói vậy để biết tôi ưu ái ông.

Lão Sếnh cũng thấy mặt dầy lên, mọc lông ngứa ngáy sau câu nói của Hoạt. Nhưng máu chảy trong ngực lão không phải là máu của gã đàn ông có tự trọng, thể diện cao ngất trời. Nếu không lão đã chả ở được với Hoạt cả chục năm ròng.

Nhìn con ngựa cái nằm ngoan ngoãn, tin tưởng bên chân con ngựa đực mà lão buốt lòng nhớ đến cảnh đầm ấm vợ con. Chừng ân ái đã thỏa, chúng đang nghĩ đến lúc được tự do bên nhau ở một chân trời nào đó chăng?

Nhưng nội nhật hôm sau là thằng Tía hết đời. Bổng lộc bao nhiêu thằng Hoạt hưởng hết. Lão chỉ kiếm chút sái là cái bình rượu " pín" thôi. Lão cũng chả uống, bán béng lấy tiền giắt lưng cho kỹ. Vợ lão già rồi, lão cũng đến tuổi nghỉ ngơi, cố vực dậy cái đó làm gì cho mệt. Thằng Hoạt không biết uống thức gì mà khỏe gớm, con vợ nó lúc nào cũng tươi hơn hớn ra. Vợ vừa lười, vừa đần mà thằng Hoạt cấm có ca thán, nhiếc móc bao giờ. Chúng nó hợp nhau đến nỗi chả có kẽ hở nào cho thiên hạ chêm chọc. Lão Sếnh cũng chả thèm chêm chọc. Lão chỉ thắc mắc là đứa nào không biết đẻ. Tại thằng Hoạt còm nhom, hay tại con vợ béo tròn lấp lỗ của nó? Lão cứ  ngờ ngợ nghĩ đến cái việc lão và thằng Hoạt làm mỗi ngày có lẽ nào ảnh hưởng tới đường con cái của vợ chồng nó. Dẫu lão vẫn nói, chỉ có thằng Tía với con Vàng kia là đẹp đôi. Thì cũng chả đẹp đôi bằng vợ chồng Hoạt. Cả đôi cứ mở miệng là nói làm ơn, làm phúc như thể kiếp này sinh ra để làm phúc. Vợ chồng Hoạt hợp nhau, cần nhau như thắng cố cần có rượu mới thành say, thành nghiện. Có đêm, cái giường gãy thang, giáng cả hai vợ chồng xuống đất. Lão Sếnh phải nhấc cái giường ra để giải cứu cho ông chủ suýt ngạt thở vì cái đùi của vợ, mà Hoạt vẫn cười lích khích được. Tính ra cái giường của vợ chồng Hoạt  phải cấy, phải dặm thang đến mấy bận rồi.

Lão Sếnh cố tình không cựa quậy, mà Hoạt vẫn biết là lão thức. Hoạt nói vóng qua phên liếp:

- Làm thằng Tía luôn sáng nay đi. Mai chợ đông người, lắm kẻ soi mói! Lão Sếnh bàn chùn:

- Chúng nó đang say nhau lắm, cho cô cậu yêu nhau thêm một ngày nữa cũng chả sao, vội gì chứ.

Hoạt đốp luôn:

- Vẽ vời, yêu đương gì! Cứ làm như người không bằng.

Lão Sếnh miễn cưỡng:

- Làm thì làm, đằng nào chả làm.

*     *

*

Hoạt thoăn thoắt mài dao. Vợ Hoạt vừa ngoác mồm ra ngáp vừa chuẩn bị xô chậu. Lão Sếnh vác cái búa ra chuồng ngựa, vừa ngó nghiêng vừa đăm chiêu. Hành hình con đực trước mặt con cái là việc làm khốn nạn, bỉ ổi nhất đấy, thế mà vẫn phải làm. Lão Sếnh mở cửa chuồng, dắt thằng Tía ra bãi đất trống nham nhở dấu chân trâu, ngựa, buộc chặt nó vào cái cột "hành hình" bằng gỗ tốt chôn sâu dưới đất, chỉ nhô lên gần một mét.

Tiếng phá phách của con Vàng trong chuồng làm lão Sếnh rợn rạo trong lòng, như thế có ai đó mang rơm khô vào dạ lão mà vò. Con Vàng hí lên thảm thiết như chính nó sắp bị chọc tiết. Thằng Tía lồng lộn điên cuồng nhìn về phía con Vàng một cách tuyệt vọng. Lão Sếnh cầm quả búa gần bảy cân lên mà thấy tay run run. Lão cầm quả búa đi vào sân, đưa cho Hoạt và bảo:

- Chêm lại cái cán, cho chắc ăn.

Hoạt đưa con dao nhọn cho lão, cười đầy ẩn ý:

- Xem đã sắc chưa? Có phải mài lại không?

Lão Sếnh cầm con dao đi ra chỗ cái cột hành hình, thừa cơ thằng Hoạt không để ý, lão đưa lưỡi dao sắc bén, cứa nhẹ vào sợi dây thừng ở chỗ cuốn quanh cái cột.

Hoạt cầm búa đi trước, vợ mang chậu ra sau. Hoạt đổi búa cho lão Sếnh lấy con dao nhọn. Thằng Tía thấy cảnh ấy, không cam tâm chết, nó chồm lên giằng giật. Sợi dây thừng đứt phựt. Thằng Tía chạy về phía con Vàng. Con Vàng hí liên hồi như thể giục bạn tình chạy đi.

Hoạt hét lão Sếnh:

- Mở cửa chuồng ra!

Lão Sếnh đủng đỉnh gạt cái chốt gỗ, phanh cánh cửa ra, nhưng thằng Tía không dại dột chui vào như sáng hôm trước. Nó đứng ngoài, hí một tiếng dài tri ân rồi co vó phi vút vào bình minh đang le lói sáng.

Hoạt ngồi phệt xuống cỏ chửi thề. Vợ Hoạt thong thả hiến kế:

- Thế nào nó chả quay về gặp con Vàng mà lo.

Hoạt gắt vợ:

- Nó chả ngu như đàn bà nhà cô đâu.

Lão Sếnh thở dài gượng gạo, bỏ vào nhà.

*        *

*

Con Vàng bỏ cỏ cả bốn ngày rồi, nom nó tiều tụy rõ. Hoạt bảo lão Sếnh thịt nó, có mối dưới thành phố gọi. Cái giống này, ngẫm ra tình nghĩa hơn cả con người. Cái độ thằng Hoạt bị trâu húc lòi ruột rồi phải nằm bệnh viện cả tháng, con vợ nó cấm bỏ bữa nào. Mà bỏ cơm là dại dột, có giải quyết được gì đâu.

Vợ Hoạt vốn là đứa con gái lỡ thì, nhưng cứ vô tâm để mọi sự cho ông bố giàu có sắp đặt. Thế là ông chủ cửa hàng kinh doanh tạp hóa lớn nhất nhì phố huyện này đã tác hợp cho con gái mình với Hoạt. Người ta bảo Hoạt là chuột sa chĩnh gạo kể cũng chả đúng. Hoạt chả ngồi không mà ăn bao giờ. Vì sau khi được bố vợ cho cả trăm triệu làm lưng vốn, cho cả đất mặt đường, Hoạt vẫn ở quán chợ tạm bợ và hùi hụi kiếm tiền. Nhà thì cho thuê, tiền cũng cho thuê nốt, lấy lãi.

Cái cơ duyên gặp gỡ giữa lão Sếnh và Hoạt cũng là do thắng cố mạng lại. Một lão già chuyên dắt trâu ngựa, đóng hàng thuê cho các thương lái, gặp một gã chuyên giết mổ, buôn bán gia súc. Sau có vài bát rượu là thành anh em, thành đồng hương. Lão Sếnh bàn với Hoạt việc mở quán thắng cố. Hoạt hỏi lão Sếnh về thắng cố, lão Sếnh chỉ cười nhạt: " Ăn nhiều nên biết làm thôi ".

Sau khi "hợp tác" với lão Sếnh, Hoạt đi từ cái ngạc nhiên này tới ngạc nhiên khác. Lão Sếnh tuy thất học mà lại tài cán khác người.

Sau mỗi lần giết mổ ngựa lấy thịt ngon đem giao. Số xương, thịt còn lại cộng với nội tạng, cho hết vào chảo thắng cố. Thắng cố nhà Hoạt vừa rẻ vừa ngon lại thêm " đong đầy múc tràn " nên đông khách là phải.

*      *

*

Sáng hẳn. Con Vàng bị lão Sếnh dắt ra cọc "hành hình" trên nền đất trống mà nó không buồn cưỡng lại. Đôi mắt hiền lành của nó rầu rĩ nhìn cái chậu nhôm khê vàng vết máu, thi thoảng lại nhìn con dao trong tay Hoạt. Cuối cùng, nó quay về phía mặt trời mọc, giơ vó, tung bờm, hí một tiếng dài não nùng.

Hoạt tiến lại gần cái cọc, kiểm tra lại sợi dây thừng, sau đó hất hàm bảo lão Sếnh:

- Làm đi !

Lão Sếnh cố nuốt khan cái gì đó vướng víu trong cổ họng, tiến lại gần cái cọc. Lão quả quyết vung búa lên. Nhưng, tiếng hí quen thuộc ngay sau lưng lão, ngay phía trước cuộc hành hình, khiến lão hồi hộp dừng lại. Cả ba người đều ngoái lại. Thằng Tía đã quay về thật.

Hoạt giơ tay bảo lão Sếnh:

- Khoan đã! Cởi con Vàng ra, dắt nó vào chuồng.

Lão Sếnh răm rắp làm theo.

Con Vàng ở trong chuồng với những cái văng bằng gỗ sa mu chắc nịch. Thằng Tía đứng cách chuồng mấy mét, suốt ruột khua vó xuống đất.

Lão Sếnh vào nhà, ngồi phệt xuống ổ rơm. Thằng Hoạt vào theo, mở cái hòm gỗ, lấy ra một bọc tiền. Hoạt ném bọc tiền xuống ổ rơm và nói rành mạch, chả vương vấn gì:

- Tôi cho lão nghỉ từ hôm nay đấy. Hứa sẽ gửi lão cái của quý thằng Tía để ngâm rượu.

Lão Sếnh cầm tiền, đứng dậy thu xếp mấy manh quần áo còn lành lặn cho vào túi chàm bước ra sân. Lão nghĩ thằng Hoạt đã ngờ lão làm hỏng việc đây mà. Về thì về… Lão Sếnh tấp tểnh bước đi. Tiếng con Vàng lại hí lên. Thằng Tía lúc cúc theo chân lão Sếnh. Hoạt thấy thế vội vàng quát lớn:

- Dừng lại! Dừng lại ngay !

Lão Sếnh chả rõ Hoạt quát người hay quát ngựa nên càng bước nhanh.

Hoạt quát to hơn:

- Tôi bảo ông dừng lại ! Ông dẫn nó đi đâu ?

Lão Sếnh ngoan cố bước, lòng dâng đầy tự ái. Lão mà thèm tham cái thứ của phù vân ấy sao.

Hoạt tức tối chạy vào nhà, thò tay xuống gầm giường lôi ra khẩu súng săn. Hoạt chạy theo thằng Tía, nhằm chân nó nhả đạn.

- Pàng! Pàng! Pàng!

Thằng Tía nhảy chồm lên hí vang cả buổi bình minh rồi lao vút đi. Lão Sếnh quằn quại đau đớn. Máu từ chân lão phun ra thành vệt. Lão ngã vật xuống.

Hoạt chạy đến sốc lão Sếnh lên mếu máo, hoảng hốt hỏi:

- Có làm sao không ?

Rồi Hoạt cuống quýt gọi vợ mang xe, mang ngựa ra để đưa lão đi bệnh viện. Lão Sếnh cười nhạt, nói lào phào:

- Không chết được đâu! Cũng phải nếm mùi đau đớn cho biết chứ !

Con Vàng được dắt ra. Nó quỳ hai chân trước xuống để Hoạt đỡ lão Sếnh lên. Nhưng vì bỏ cỏ mấy ngày nên nó rệu rã quỵ xuống. Hoạt cuống quýt khởi động con "min" già, mãi sau cái xe cũng chịu nổ máy và xả khói đen kịt. Nghe tiếng xe nổ như tiếng súng, con Vàng chợt thức tỉnh điều gì nên nó từ từ gượng dậy rồi chạy đi. Thằng Hoạt vớ súng định chạy theo con Vàng, nhưng nhìn lão Sếnh đang giãy giụa dưới đất không đành lòng. Hoạt đực mặt ra đến một phút, sót ruột nhìn con Vàng chạy về phía con đường còn in dấu chân thằng Tía.

                                Sa Pa, tháng 3 năm 2012