TÌM VỀ CỘI NGUỒN

BÁO ĐỘNG Ở ĐƯỜNG LÂM: CHUẨN BỊ ĐỤNG ĐẾN LĂNG NGÔ QUYỀN

Nguyễn Xuân Diện:
CẤP BÁO TỪ LÀNG CỔ ĐƯỜNG LÂM

Tôi cấp báo với các nhà quản lý di sản ở trung ương, những ai quan tâm đến lịch sử và văn hóa của cha ông tổ tiên chúng ta, cùng những ai đã từng đến Đường Lâm cổ ấp quê tôi một việc sau:

Hiện đang có một dự án Tu bổ tôn tạo Di tích Đền và Lăng Ngô Quyền, tại xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Tp Hà Nội.

Dự án này do BQL di tích làng cổ Đường Lâm là chủ đầu tư. Theo đó, kinh phí do Ban liên lạc dòng tộc họ Ngô chuẩn bị - hiện đã có 10 tỷ trong tổng số 35 tỷ VNĐ.

Theo bản vẽ hiện đặt tại Đền thờ Ngô Quyền, thì Dự án này đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch thỏa thuận tại công văn số 2753/BVHTTDL - DSVH ngày 9/8/2012.

Việc đụng đến một di tích đặc biệt quan trọng là Đền và Lăng Ngô Quyền - trong đó đặc biệt là Lăng mộ là một việc hết sức hệ trọng, không còn nằm trong phạm vi dòng họ Ngô hay BQL Di tích Làng cổ nữa. Trong khi, vấn đề quản lý, tu bổ ở Đường Lâm thời gian qua đã khiến dư luận trong nhân dân và cán bộ rất bức xúc, báo chí rất quan tâm, và những người yêu quý trân trọng di sản của tổ tiên rất đau xót.

Tôi khẩn thiết kêu gọi mọi người hãy tác động mạnh mẽ, nếu cần thì tổ chức một cuộc biểu tình tại Đường Lâm để dừng ngay việc triển khai dự án này!

Để tham khảo, chúng ta hãy xem Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch tu bổ Làng cổ Đường Lâm như thế nào - ở trường hợp Đình Làng Mông Phụ:

Khi bắt đầu cuộc trùng tu, thợ bắt đầu làm việc. Họ leo lên nóc đình, dùng chân đạp ngói xuống. Ngói cổ hàng trăm năm rơi xuống sân đình vỡ tan cả, trong sự ngạc nhiên của các cụ già trong làng.

"NVH - 3T" XIN CÓ Ý KIẾN :

TU TẠO LÀ VIỆC CẦN LÀM

NHỮNG PHẢI BẢO TOÀN VỐN CỔ ÔNG CHA .

ĐỪNG NÊN ĐỤC NƯỚC BÉO CÒ

LẤY BÀI TU BỔ ĐỂ LO KIẾM TIỀN.

VẼ RỒNG, VẼ RẮN HUYÊN THIÊN

NÂNG CAO KINH PHÍ KIẾM TIỀN HOA TIÊU.

BẢO TỒN KHÔNG THỂ LÀM LIỀU

ĐẬP, PHÁ XÂY MỚI LÀ ĐIỀU " ĐẠI NGU"

Dù nhà nước mất hơn 10 tỷ VNĐ, nhưng đình Mông Phụ bị trùng tu với quá nhiều sai sót, giết chết di sản: lệch hướng đình gần… 1m, các mộng gỗ được đổ keo Con Voi, ngói nửa đen nửa trắng phân đôi mái đình làm hai mảnh, sân đình lát gạch để cho đường gạch đâm thẳng vào gian giữa đình (điều mà dân gian tối kỵ nhất).

Trong quá trình trùng tu, họ không tham khảo ý kiến các cụ già, cứ mặc sức làm. Đến khi công việc hoàn thành (phải thêm gần 2 tỷ phát sinh) thì mời các cụ ra nhận lấy. Các cụ yêu cầu lợp lại ngói, đổi hết ngói cũ ở đằng sau lên đằng trước để có mái đình đồng màu ngói. Sau đó là bóc hết cả sân gạch mênh mông mà họ đã lát để lát lại cho đúng mạch gạch.

Do báo chí và dân thôn kiến nghị, đơn vị thi công đã cho lát lại sân đình (ảnh dưới)

Đường làng cổ lát gạch nghiêng. Gạch lát do các cô gái làng khi lấy chồng đều phải nộp cheo bằng hình thức lát một đoạn đường (nếu lấy chồng ngoài làng, phải lát gấp đôi). Nay tất cả đã mất hết dấu tích, vì đã được đổ bê tông dầy.

Ảnh: Tư liệu.

Nguyễn Xuân Diện

TS. Nguyễn Xuân Diện trả lời RFA:

“Những người quan tâm đến di tích, các cổ vật các di sản quốc gia thì đều có một lo ngại chung là cứ Bộ Văn hóa Thề thao du lịch chạm tới đâu là nơi đó sẽ tan nát. Cứ đụng đến di tích nào là sẽ có vấn đề ở chỗ đó vì khi tu bổ di tích thay vì tôn trọng theo đúng nguyên tắc khoa học của bảo tồn bảo tàng thì họ lại trùng tu các di tích ấy theo kiểu dự án, mà dự án thì đã là căn bệnh trầm kha tại Việt Nam. Cứ triển khai các dự án thì trong đó phải có phần trăm cho người thực hiện cũng như người tổ chức. Vì thế cho nên họ không chắt chiu và bảo tồn những gì còn lại của di tích theo kiểu của khoa học.

Họ muốn càng đạp đổ và phá nhiều thì việc họ thi công càng được nhiều và càng thi công được nhiều thì trong đó có phần trăm càng nhiều. Chính vì thế cho nên hàng loạt các di tích các vụ tu bổ đều bị họ làm lớn lên thay vì chỉ tu bổ nho nhỏ. Thí dụ như việc họ san phẳng hoàn toàn cổng thành nhà Mạc tại thành phố Tuyên Quang, hoặc là đền Và tại thị xã Sơn Tây nếu không bị chống đối mạnh thì cũng đã bị san phẳng đi để mà tu bổ. Thế rồi thành cổ Sơn Tây, cửa Bắc của thành Sơn Tây trước đây định tu bổ nhưng họ san phẳng nó đi để xây lại một cái cổng thành giống như trong ảnh. Nhưng mà đâu có được như trong bức ảnh nữa mà đấy chỉ là cổng thành của thế kỷ 20.” - Nguồn: tại đây.

Thành cổ Sơn Tây: "Những điều trông thấy mà đau đớn lòng ..."

Nếu không có sự can thiệp kịp thời của báo chí, hai tòa cổng đẹp như thế này của Thành cổ Sơn Tây đã bị thả hóa chất giết chết các cây cổ thụ rồi đập ra xây mới vào năm 2006

Trước đó, tòa cổng đẹp nhất của thành cổ Sơn Tây đã bị đập ra để tống bê tông cốt thép vào rồi… để hoang phế, phản cảm như thế này đã hơn 10 năm trời

Tương tự, tòa đình nổi tiếng cả nước với kiến trúc tuyệt kỹ Tây Đằng, sau khi được “ưu tiên đầu tư”, đã mới toanh thế này đây!

Đình Thụy Phiêu, ngôi đình cổ nhất VN; vừa mới được “tôn tạo” bằng cách làm mới đến… 99%. Từ ngôi đình cổ nhất VN đã được giới khoa học tôn vinh, có lẽ, kể từ cuối năm 2008, đình Thụy Phiêu phải đổi là ngôi đình mới nhất Việt Nam” (sau khi tiêu tốn nhiều tỷ “trùng tu tôn tạo”!)

Theo Báo Tuổi Trẻ Online, 27/3/2009, 09:43 (GMT+7